9 wrz 2021
Oczekiwane zachowanie uczestników zgromadzenia sprowadza się do trzech zasad:
- zakazu uczestnictwa w manifestacji osób, które posiadają „przy sobie broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia
- obowiązku podporządkowania się uczestników zgromadzenia zaleceniom jego organizatorów, w tym przewodniczącego zgromadzenia,
- zakazu uniemożliwiania lub przeszkadzania w organizacji innej manifestacji
Sugerowane jest, by każdy z uczestników miał przy sobie dokument tożsamości oraz pozostawił w autokarze wszelkie przedmioty, które mogłyby zostać uznane za „niebezpieczne”.
Uczestnicy wszystkich zgromadzeń publicznych, niezależnie od trybu, w jakim zostały one zorganizowane, mogą: 1. mieć przy sobie transparenty; 2. wznosić okrzyki i podejmować wszelkie inne niezakazane działania, akceptowane zwyczajowo w czasie różnego rodzaju demonstracji.
Zachowania takie nie mogą być traktowane jako wykroczenie w postaci zakłócania porządku publicznego.
Zgodnie z art. 18 ustawy o zgromadzeniach Przewodniczący zgromadzenia ma prawo żądać opuszczenia zgromadzenia przez osobę, która swoim zachowaniem narusza przepisy ustawy lub uniemożliwia albo usiłuje udaremnić zgromadzenie. W razie niepodporządkowania się żądaniu może on zwrócić się o pomoc do Policji lub Straży Miejskiej (Gminnej).
Jakie działania może stosować policja?
- wylegitymowanie
- ukaranie mandatem (do 500 zł)
- zatrzymanie (w wyjątkowych sytuacjach)
Podejmując powyższe działania policjant musi przedstawić się, wskazać powód interwencji oraz podstawę prawną swojego działania. Zawsze można odmówić udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie, nie ma obowiązku składania wyjaśnień w toku prowadzonych czynności.
Osoba, wobec której skierowane są czynności ma prawo odmówić przyjęcia mandatu oraz odwołać się od niego. W przypadku zatrzymania ma prawo do kontaktu z najbliższą rodziną oraz z adwokatem. W przypadku zatrzymania i przedłożenia protokołu do podpisu z przeprowadzonych czynności, w przypadku stwierdzenia niezgodności protokołu ze stanem faktycznym należy odmówić podpisania go i żądać sprostowania go.
Szczegółowe zasady określające uprawnienia policji względem uczestników.
Wylegitymowanie: policja może wylegitymować uczestników zgromadzenia wyłącznie wówczas, gdy jest to potrzebne do realizacji jej zadań ustawowych, związanych przede wszystkim z rozpoznawaniem, zapobieganiem i wykrywaniem przestępstw i wykroczeń. Przed przystąpieniem do wylegitymowania, policjant powinien podać swój stopień, imię i nazwisko, a także podstawę prawną i przyczynę wylegitymowania. Odmowa okazania dokumentu potwierdzającego tożsamość lub podanie fikcyjnych danych osobowych stanowi wykroczenie i podlega karze. Każdy ma prawo złożyć zażalenie, jeśli uważa, że sposób przeprowadzenia wylegitymowania naruszył prawo.
Mandat: w razie popełnienia przez uczestnika wykroczenia, funkcjonariusz policji może ukarać go mandatem w wysokości do 500 zł. Policjant musi podać podstawę prawną mandatu, wskazać w jaki sposób doszło do naruszenia prawa oraz pouczyć osobę o przysługującym prawie do odmowy mandatu. W razie odmowy przyjęcia mandatu, funkcjonariusz kieruje do sądu wniosek o ukaranie. Sprawa może trafić do sądu również wówczas, gdy funkcjonariusz policji nie zdecyduje się na ukaranie uczestnika mandatem, lecz zamiast tego od razu skieruje wniosek o ukaranie. Postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne, co oznacza, że strona niezadowolona z orzeczenia może odwołać się do sądu II instancji. Apelację należy złożyć w terminie 7 dni od doręczenia wyroku pierwszej instancji z uzasadnieniem.
Zatrzymanie: przez policję uczestników zgromadzenia z uwagi na podejrzenie popełnienia przez nich wykroczenia może nastąpić jedynie wyjątkowo. Jest to dopuszczalne tylko w razie ujęcia osoby na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, o ile nie można ustalić jej tożsamości lub jeżeli zachodzą podstawy do zastosowania wobec niej postępowania przyspieszonego. W zakresie typowych wykroczeń związanych z uczestnictwem w zgromadzeniu, postępowanie przyspieszone będzie mogło jednak być prowadzone w zasadzie wyłącznie wobec osób niemających stałego miejsca zamieszkania lub miejsca stałego pobytu lub przebywających na terytorium RP jedynie czasowo, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione. Jeśli podstawą zatrzymania jest niemożność ustalenia tożsamości osoby, nie może ono trwać dłużej niż 24 godziny. W przypadku zatrzymania związanego z trybem przyspieszonym maksymalny termin jest dłuższy i wynosi 48 godzin. Po upływie tych terminów, osoba musi zostać niezwłocznie zwolniona.