Tytuł specjalisty uzyskuje diagnosta laboratoryjny, który zakończył szkolenie i zdał PESDL organizowany przez Centrum Egzaminów Medycznych, a przeprowadzany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną.
W celu przystąpienia do PESDL, diagnosta laboratoryjny, który uzyskał od wojewody potwierdzenie zrealizowania szkolenia specjalizacyjnego, zobowiązany jest złożyć za pomocą SMK wniosek do Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych o przystąpienie do PESDL.
Zgłoszenie do PESDL składa się w terminie:
- do dnia 15 lipca każdego roku dla sesji jesiennej (trwającej od dnia 2 listopada do dnia 15 grudnia) albo
- do dnia 15 stycznia każdego roku dla sesji wiosennej (trwającej od dnia 15 kwietnia do dnia 31 maja).
Dyrektor Centrum Egzaminów Medycznych zawiadamia diagnostów laboratoryjnych o terminie i miejscu PESDL oraz nadanym numerze kodowym nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem egzaminu. Zawiadomienie jest przekazywane za pomocą SMK lub pocztą elektroniczną na adres wskazany we wniosku.
PESDL jest przeprowadzany dwa razy w roku:
- w sesji wiosennej od dnia 15 kwietnia do dnia 31 maja,
- w sesji jesiennej od dnia 2 listopada do dnia 15 grudnia.
PESDL dla każdej dziedziny składa się z dwóch części przeprowadzanych w następującej kolejności – egzaminu teoretycznego i egzaminu praktycznego. Warunkiem dopuszczenia do części praktycznej PESDL jest uzyskanie pozytywnego wyniku egzaminu teoretycznego. Egzamin teoretyczny może być przeprowadzany w formie egzaminu ustnego albo w formie testu, gdy do egzaminu w danej dziedzinie w sesji zostanie dopuszczonych co najmniej 30 osób. Egzamin testowy polega na rozwiązaniu 120 pytań zawierających pięć wariantów odpowiedzi, z których tylko jeden jest prawidłowy. Pozytywny wynik egzaminu testowego otrzymuje osoba egzaminowana, która uzyskała co najmniej 60% maksymalnej liczby punktów z testu.
Centrum Egzaminów Medycznych ustala wyniki PESDL i zamieszcza je w SMK, a w zakresie egzaminu testowego publikuje je także na swojej stronie internetowej. Wynik PESDL nie stanowi decyzji w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego. Za wynik pozytywny PESDL uznaje się uzyskanie pozytywnych wyników z obu jego części. Wynik pozytywny z części PESDL jest uznawany w kolejnych sześciu sesjach egzaminacyjnych po sesji, w której został uzyskany. W przypadku nieuzyskania wyniku pozytywnego z egzaminu praktycznego albo nieprzystąpienia do egzaminu praktycznego w ustalonym terminie, diagnosta laboratoryjny może przystąpić w innej sesji egzaminacyjnej tylko do tej części PESDL. Oceną końcową PESDL jest ocena wynikająca ze średniej arytmetycznej ocen z egzaminu teoretycznego i praktycznego.
Diagnosta laboratoryjny, który nie przystąpił do PESDL w wyznaczonym terminie albo uzyskał wynik negatywny z PESDL, może przystąpić do PESDL w kolejnej sesji egzaminacyjnej. W tym przypadku zobowiązany jest złożyć do Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych zgłoszenie.
Koszty związane z egzaminem ponosi diagnosta laboratoryjny. Wysokość opłaty za PESDL wynosi 450 zł. W przypadku przystępowania wyłącznie do egzaminu teoretycznego albo wyłącznie do egzaminu praktycznego wchodzącego w skład PESDL wysokość opłaty wynosi 225 zł.
Potwierdzeniem złożenia PESDL, a tym samym uzyskaniem tytuł specjalisty jest dyplom wydawany przez Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych. Dyrektor Centrum Egzaminów Medycznych wydaje dyplom w terminie 30 dni od dnia otrzymania kompletnej dokumentacji egzaminacyjnej. Jednocześnie na wniosek diagnosty laboratoryjnego, który złożył PESDL, Dyrektor Centrum Egzaminów Medycznych wydaje, odpłatnie, duplikat albo odpis dyplomu albo dokonuje korekty dyplomu PESDL. Opłata wynosi 50 zł. Jednakże w przypadku gdy korekta wynika z błędu Centrum Egzaminów Medycznych nie wnosi się przedmiotowej opłaty.
Szczegółowe informacje dotyczące PESDL zamieszczone są na stronie internetowej Centrum Egzaminów Medycznych pod następującym adresem: https://www.cem.edu.pl/diagno.php